İnkılap Çalışma Kitabı 15 – 36 Arası Cevapları
sayfa 15:
1. osmanlı devleti çok uluslu bir yapıya sahipti. ülke sınırları içinde türklerle beraber pek çok farklı millet de bulunuyordu. bu çok uluslu yapı, konuşulan dil, inançlar, gelenek ve görenekler ülkede çok zengin bir kültürel yapının oluşmasını sağlamıştı. 19. yy’a kadar huzur ve güven içinde yaşayan bu milletler, fransız ihtilali ile ortaya çıkan milliyetçilik akımından etkilenmiş ve bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir. 20.yy’ın başlarında devletin kurtuluşunu meşrüti bir yöntemle arayan osmanlı aydınları özellikle selanikte örgütlenmişlerdir. bu yüzden selanik daha gelişmiştir.
2. mustafa kemal’in doğduğu selanik şehri ekonomik siyasi ve kültürel bakımdan komşu ülkelerin ve farklı akımların etkilerinin görüldüğü bir yerdi. osmanlı devletine karşı ayaklanmalari büyük devletlerin yayılma ve nüfuz politikaları selanikte belirgin olarak hissediliyordu. bu nedenle selanik şehrindeki ortam mustafa kemalin küçük yaşlarda ülkenin gerçek durumunu görmesini sağladı.
sayfa 16:
1. şemsi efendi okulu, selanik, 1886
2. askeri rüştiye, selanik, 1893
3. askeri idadi, manastır, 1893
4. harp okulu, istanbul, 1899
5. bunu kendi hakkınızda yapmalısınız…
sayfa 17:
tabloda:
1. kurmay yüzbaşı —— vatan ve hürriyet cemiyeti ———- eğitimci yönü
2. kolağası —— 5. ordu kurmay başkanı —— askeri yönü
3. kurmay heyeti —— 3. orduya atandı —— askeri yönü
4. hareket ordusu —— trablusgarp’taki isyanı bastırdı —— idareci yönü
5. bolayır kolordusu —— edirne’nin geri alınması —— yönetici yönü
6. 16. kolordu komutanlığı —— generalliğe yükseldi —— askeri yönü
sorular:
1. mustafa kemal 20 ocak 1915’te tekirdağ’da bulunan 19.tümen komutanlığına atandı. 25 nisan 1915te geliboluya asker çıkarıldı. 1914 yılının kasım ayında ruslara karşı mücadelesini kafkas cephesinde sürdürdü.
2. mustafa kemal atatürk küçükken okulunda da başarılıydı. ayrıca askerliğe de çok meraklıydı. bu yüzden okulundaki başarısını askerlik hayatında da göstermiştir.
3.” ben şimdiye kadar on beş hükümdar ve cumhurbaşkanı ile özel ve resmi konuşmalar yaptım. bu geceki kadar ezildiğimi hatırlamıyorum. mustafa kemal’de büyük bir ruh kusretinin esrarı var.” sir cgarles townshead ingiliz generali 1922
sayfa 18:
çanakkale savaşlarının kahramanlarını yöneten örnek insan başkomutan mustafa kemal üstün zekası ileri görüşlülüğü ve liderlik yeteneği ile “ben size savaşmayı değil, ölmeyi emrediyorum” sözleriyle kahraman askerlerimize cesaret ve güç vermiştir. askerlerimiz de bu güçle kanlarının son damlalarına kadar savaşmış ve olağan üstü güç göstererek vatan topraklarımızı binlerce kilometre uzaktan gelen düşmanlara teslim etmemiştir.
sayfa 19:
A bölümü:
1. Diğer ülkelerin yönetim biçimlerini düşüncelerini kültür seviyelerini öğrenmesini sağlar. Bu durum Mustafa Kemal’in kültür seviyesini artırır. Düşünce hayatını geliştirir.
2. Mustafa Kemal’in tarihe olan ilgisi ve eskileri anlama ve anlatma o zamanlardaki düşünce,fikir,anlamasını ve kavramasını sağlamıştır. Örnek almış da olabilir.
3. Mesela Selanik’te Batı’dan gelen fikir akımları olabilir. Bu Mustafa Kemal’in yeni fikirlere ve farklı yaşam tarzlarına karşı bakış açısını değiştirmiş olabilir.
B bölümü:
Selanik: Atatürk’ün doğduğu şehirdir. Batıya açılan kapı olduğu için Osmanlı Devleti’ne çok önemli bir yarar sağlar. Kültürel seviye bakımından gelişmiştir.
Manastır: Mustafa Kemal Manastır’a Askeri İdadi’de öğrenim görmek için geldi. Konsolosluklar ve ticaret şehri Manastır, o dönemde aralarında çekişme olan çeşitli milletleri ve dinleri barındırıyordu.
İstanbul: Mustafa Kemal’in Osmanlı Devleti’nin başkentine ilk gelişi eğitim amaçlıdır. Daha sonraki yıllarda görevi gereği İstanbul’da ikamet etmiştir.
Sofya: Balkan Savaşları sonrasında Osmanlı hükümeti tamamen ittihat ve terki cemiyeti’nin kontrolüne geçti. Mustafa Kemal bu sırada Sofya askeri ateşeliğine görevlendirildi.
Sayfa 26:
1. Almanya, Avusturya-macaristan, Osmanlı.
2. İngiltere, Fransa, Rusya ve İtalya.
3. İtilaf devletleri Osmanlı devleti’ni paylaşmak istiyorlardı. Osmanlı devleti savaşa ingiltere’nin yanında girmek istedi. Ama İngiltere osmanlı’yı paylaşmak için yanına almak istemedi.
Sayfa 27:
1. Birinci dünya savaşı Ağustos 1914’te başladığında Mustafa kemal Sofya’da ateşemiliteri idi.
2. İttihat ve terakki liderlerine göre Osmanlı Devleti Almanya’nın yanında savaşa girmeliydi. Fakat Mustafa Kemal Almanya’nın kaybedeceğine kesin gözüyle bakıyordu. Osmanlı Devleti’nin savaşa Almanya’nın yanında girmesinde Enver Paşa hükümeti etkili olmuştur.
3. Mustafa Kemal Paşa birinci görüşünde “Ben Almanların bu savaşta galip geleceklerine kesinlikle emin değilim.” Sözleriyle ne kadar ileri görüşlü ve kararlı olduğunu belirtiyor. İkinci görüşünde de aynı şekilde Osmanlı hükümetini eleştiriyor. Fakat millet sevgisini de ortaya koyuyor.
4. Mustafa kemal paşa Osmanlı devleti’nin Almanların yanında savaşmasını istemediğini belirtmiştir. Çünkü Almanya silah ve cephane bakımından yetersizdi. Hem de Almanya, Osmanlı devleti’nin savaşa katılmasını tamamen kendi çıkarları için istiyordu. Örneğin Osmanlı savaşa katılırsa yeni cepheler açılacaktı ve donanma güçlenecekti. Zaten Almanya o zamanlar güçlü bir ülke değildi. Mustafa kemal de bunu belirtmiştir.
Sayfa 28:
Tarih: 1914
Sevgili ana nasılsın?
Şu anda Kafkasya Cephesi’ndeyim. Burada askerimizin durumu çok kötü. Ama ben iyiyim. Küçüklerimin gözlerinden, büyüklerimin ellerinden öperim. Saygılar, sevgiler…
Sayfa 29:
1.
a) Osmanlı Devleti’nin deniz donanmasını ele geçireceğinden dolayı savunma düşecektir.
b) Artık deniz üzerinden ticaret ve savunma yapılmayacaktır.
2.
a) Osmanlı ordusunu dağıtıp ülkeyi savunmasız bırakmayı amaçlamaktadır.
b) Ülkeyi savunacak gücü kalmayacak ve İtilaf Devletleri’ne boyun eğmek zorunda kalacaktır.
3.
a) İtilaf devletleri bütün Anadolu topraklarını işgal etmeyi amaçlamaktadır.
b) İtilaf devletlerine boyun eğmek zorunda olduğu için yapacağı
4.
a) Osmanlı devletinin ticaret, ekonomi ve kaynak bakımından sömürmeyi amaçlamıştır.
b) İhtiyaçları kadar kullanıp kalanını satamadan İtilaf devletlerine vermek zorunda kalmıştır.
5.
a) İtilaf devletleri bütün haberleşme araçlarını ele geçirerek ayaklanmaları önlemek istediler.
b) Osmanlı devletinin haberleşme özgürlüğünü kaldırarak direnişleri engellendi.
Sorular:
1. Rum ve Ermeniler Mondros Ateşkesi’nin ardından İtilaf Devletleriyle iş birliği içine girerek yüzyıllardır huzur içinde yaşadıkları vatan topraklarının bölünmesi için çalışmalara katıldılar. Mavri Mira ve Pontus Cemiyetleri azınlıkların Osmanlı topraklarına yönelik amaçlarını gerçekleştirmek için kurulan en önemli cemiyetlerdir.
2. Milli cemiyetler faaliyet gösterdikleri bölgeleri kurtarma amacında idi. Kongre ve protesto mitingleri düzenliyor, işgal anında silahla direnişte bulunuyorlardı. Tek tek ve farklı bölgelerdeki bu cemiyetlerin faaliyetleri işgalcileri yurttan tamamen çıkarmaya yetmiyordu.
Sayfa 32:
1. Çanakkale’de birçok şehit verilmiştir.
2. Alevler savaşı simgeliyor olabilir.
3. Ölen şehitlerin.
4. Üzüntüyü ve çaresizliği
5. Bu vatan kolay kazanılmadı
6. Bir tarafta deniz, boğaz bir tarafta ateşten toplar, yaralılar ve yanan ağaçlar.
Sayfa 33:
1. Balıkesir kongresi: batı anadolu’daki yunan saldırılarını önlemek, bölgedeki halkın bütünlüğünü sağlamak ve kuva-yi milliye birliklerinin ihtiyaçlarını karşılamak için toplandı.
2. Alaşehir kongresi: Erzurum ve Balıkesir kongresinde alınan kararların incelenmesi için toplandığı için üç kongre birbirleriyle benzer özellikler gösteriyor.
3. Farklılık: Sivas kongresi hem toplanış hem de alınan kararlar bakımından ulusaldır. Sivas kongresinde basın da kullanılmıştır.
4. Sivas kongresinin maddeleri arasında milli mücadeleyi gerçekleştirmek için kurulan cemiyetleri birleştirmiş olması kongreyi Türkiye için genelleştiriyor.
5. Müdafaa-i hukuk cemiyetlerinin ortak amacı halkı birleştirmek, bütünleştirmektir. Bu nedenle ayrılmalarına yol açacak fırkacılık’a karşıydılar.
Sayfa 34:
1. Samsun: 9. Ordu müfettişi olarak görevlendirilmiştir. Rum çetelerinin bölgedeki faaliyetlerini kontrol altına alma amacındadır.
2. Amasya: Amasya genelgesi yayımlanmıştır. Milli mücadelenin gerekçesi, amacı ve yöntemi bu genelge ile kararlaştırılmıştır.
3. Erzurum: doğu vilayetlerinde Ermeni çetelerinin (hınçak taşnak) yaptığı zararlı faaliyetleri engellemek amacıyla hazırlanan kongreye katılmıştır. Erzurum kongresi aldığı kararlar bakımından ulusal bir kongre niteliği kazanmıştır.
4. Sivas: Sivas kongresi toplanmıştır. Erzurum kongresinde alınan kararlar aynen geçmiştir. Cemiyetler tek çatı altında birleştirilmiştir. Heteyi temsiliye yürütme organı görevlendirilmiştir.
Sayfa 35:
1. Mustafa Kemal Paşa, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni imkânsızlıklar içinde kurmuştur. Meclis kurulduğu zaman ne hazine ne ordu ne yiyecek ne de yatacak otel vardı. Meclis o zamanlar çok yoksuldu. İstanbul Hükümeti meclistekilere yardım edemiyordu. Düşman askerleri halkın elinden her şeyini almıştı. Sadece meclis değil, halk, hükümet, kuvayi milliye hepsi zordaydı.
2. Mustafa Kemal konuşmasında belirttiği gibi vatanı için tek başına savaşmaya bile razıydı. Son kurşunu kalana kadar bağımsızlığı ve milleti için çalışırdı. O, vatanı için, Türkiye için, canını feda ederdi. Bu yolda ant içmişti.
3. Sorunlar karşısında sakin ve iyimser bir tutum sergilemesinin nedeni, Türk milletinin kendi bağımsızlığını kazanacağına güvenmesiydi. Eğer Mustafa Kemal milletine güvenmeseydi bağımsızlık mücadelesinde yenilebilirdik.
4. Burayı kendinize göre yanıtlamanız gerekli.
Sayfa 36:
Burada bulunan saygıdeğer efendiler,
İstanbul’un geçici kaydıyla yabancı kuvvetler tarafından işgal olunduğunu ve bütün temelleriyle halifelik makamının ve hükümet merkezinin bağımsızlığının yok edildiği hepinizce bilinmektedir. Bu dutuma baş eğmek, milletimizin teklif edilen yabancı esaretini kabul etmek demektir. Ancak ezelden beri hür ve bağımsız yaşamış olan milletimiz esaret altına alınmayı büyük bir şiddet ve kesinlikle reddetmiş ve hemen vekilleri toplayarak yüce meclisini meydana getirmiştir. Bu yüce meclisin en yaşlı üyesi sıfatıyla ve Allah’ın yardımıyla milletimizin içte ve dışta tam bağımsız olarak geleceğini bizzat üstlendiğini ve idare etmeye başladığını bütün dünyaya ilan ederek TBMM’yi açıyorum.
Sayfa 37:
1.Rölyefte Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu, Atatürk ve halk tasvir edilmiş.
2.Bunu kendinize göre cevaplıyorsunuz.
3.Rölyefte, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu anlatılıyor.
4.Halkını üstün gördüğü için.
5.Sanatçı köylü halkı ön plana çıkarmış. Bunun sebebi ulu önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün “Köylü milletin efendisidir.” sözü olabilir.
6.Bunu kendinize göre cevaplıyorsunuz.
7.Mustafa Kemal ve onun kurduğu TBMM’ye karşı ayaklanmaların çıkmasında; İngilizlerin boğazlara sahip olmak istemeleri, bağımsız devlet kurmak isteyen azınlıkların faaliyetleri, bazı Kuva-yi Milliye şeflerinin düzenli orduya katılmamak istemeleri ve benzeri nedenler etkinli oldu.
Sayfa 38:
Behçet Bey: işgalciler meclisleri kapatıyor, haberleşmeyi engelliyor. Osmanlı Devleti’nin ayakta uzun yıllar durabilmesi bir mucize olur.
Joseph Friday: Eğer İstanbul Hükümeti haklarımı gözetmezse ülkem ve ordumla birlikte burayı işgal ederim
Kara Fatma: İtilaf Devletleri zaten Ege’yi işgal etmekteler. Bir kağıt parçası onları durdurabilir mi?
Bozan Ağa: Yurt işgal altında. İtilaf Devletleri hiçbir antlaşmaya uymuyor. Biz hala antlaşmalar yapıp onlara kapitülasyonlar veriyoruz.
İnkılap, Çalışma, Kitabı 15, 36, Arası, Cevapları
