Çocuğun Psikolojisini Anlamak için 8 Tüyo
1- İlk anahtarımız, gözlem
Çocuğun psikolojisinin anlamada hareketlerini gözlemlemek bize onun psikolojisi hakkında önemli ipuçları verir:
- Oyun oynarken, yemek yerken, resim yaparken, öteki insanlarla ilişki kurarken hatta uyurken gösterdiği davranışları aslında kendi kişiliğini oluşturma ve bize gösterme şeklidir,
- Daha gerçekçi sonuçlar için onu doğal ortamlarında gözlemleyin hatta belki onun oyunlarına ortak bile olabilirsin,
- Değişikliklere, farklı ortamlara kolay uyum sağlayabiliyor mu? Bu onun psikolojisi için
- Bütün çocuklar gelişimsel olarak birbirine benzese de farklı kişiliğe sahiptirler.
- Her çocuğun çok özel bir kişiliğinin olduğunu unutmamalı.
2- Beraber vakit geçirin
Eğer çocuğunuz ile yeterli süre de vakit geçirmiyorsanız, aranızda samimi bir ilişki oluşması çok zordur:
- Çocuğunuzla birlikte geçirdiğiniz her an onunla ilgili ipuçları elde edersiniz. Onu anlarsınız, arkadaşlarını tanırsınız, aranızdaki bağlar güçlenir ve daha fazlası,
- Kendisini onun için en doğru olan kişiye, yani sizlere rahatlıkla açabilir,
- O her ihtiyacı olduğunda size ulaşabileceğini bilmeli. Her ne kadar meşgul zamanda olsan da ona ayıracak vaktinin her zaman olduğunu bilmeli.
3- Ona “Sorumlu Olmayı” öğret
Bu bir ebeveyn için zor bir viraj olabilir:
- Bir ebeveyn olarak ona küçük yaşlardan itibaren gelişimine uygun sorumluluklar verilmeli. Bu gelecek yaşamı için onun için önemli bir kazanım olacak,
- Örneğin, çocuğunuz 3 yaşından itibaren sütünü, bardağına kendi dökmesi için teşvik edin. Bu sorumluluğu alıp yapmak için çaba gösterdiğinde onu övün. Övgüler sonuca değil, sürece yönelik olmalı. “Çabana bayıldım.” gibi,
- Sorumluluklarını belirlerken onunda fikirlerini almanız onun bu sorumluluklarını içselleştirmesinde faydalı olacaktır.
4-Onu dinle!
Çocuklar daha çok küçük yaştan itibaren sürekli anlatmak isterler. Kendini sözcüklerle ifade edemeyen çocuklar ise şiddet ile kendini ifade etmeyi denemektedir. Bu nedenle çocuğun sözel iletişim kabiliyetini geliştirmek çok önemlidir:
- Onu yargılamadan dinle. Eğer endişelerin var ise bunu onunla şeffaf şekilde konuşulmalı,
- Onu dinlerken herşeyi bir kenara bırakıp sadece onu dinlemelisin. Çünkü bu onun kendini önemli hissetmesini sağlayacaktır,
- Onu destekle ve teşvik et. Her ne kadar fikir ayrılığı yaşasan da onaylamadığını ama hala ona olan sevginden birşey eksilmediğini ona hissettirmelisin.
5-Ona minik sorular sor
Çocuğunla etkileşim zamanında olduğunda onunla ilgili bilgi almak için harika bir fırsattır.
- Ona soru sorarken dikkatli olmalısın. Eğer sorgulandığını hissederse kendi kabuğuna çekilecektir. Bunun yerine ona merak dolu gözlerle bakarak, öğrenmek için sorular yönlendirilmelidir.
- Ona sorular sorman, senin onu keşfetmeni sağlayacağı gibi aynı zamanda onunda kendine yapacağı bir yolculuğa ilk adım olacaktır.
- Sorular minik ve onunda ilgilerini destekleyecek nitelikte olmalı.
6- Korkularını ve endişelerini anlamaya çalış
Korku ya da endişe duygusunu ilk kez yaşayan çocuklarda bu çok ürkütücüdür. Bu duygularıyla ancak sizin yardımınız ve desteğiniz ile başa çıkabilir:
- Endişelenmenin,korkmanın en az mutluluk kadar doğal duygular olduğu ona anlatılmalı,
- Endişelerinin derinine kadar kazarak onun üstesinden gelebilmesine rehberlik edilmeli. Bu mücadelede her zaman güvende olduğunu hissettirmek için onun yanında olunmalı,
- Ona kendi endişelerinizden bahsedin, danışın, yardım isteyin. Unutmayın ki onlar sizin ayak izlerinize basarak yürürler.
7- Ona nedenlerden bahset
Çocuğunuz sizin aldığınız kararlardan her zaman memnun olmayabilir. Bunun için ona davranışınızın altında ki nedenlerden bahsedebilirsiniz. Burada altın kural, kararlarınızda kararlı olun:
- Bu sizin, onu yetiştirirken verdiğiniz kararları öğrenmesi size karşı olan güvenini geliştirecektir.
- Örneğin eve gelme saatini belirlerken, yemek saatinde herkesin sofrada olması gibi kuralların ona birşey ifade etmesi için nedenlerin bir yetişkin tarafından açıklanması gerekebilir
- Şu anda bu kurallar onu pek mutlu etmese bile yetişkin bir birey olduğunda size teşekkür edecek.
8-Çocuğunuzun sosyal becerilerini geliştirmek için zaman ayırın
Sağlıklı bir psikolojiye sahip olmasının, çevreyle kurduğu olumlu iletişimle yakından ilişkili olduğu bir gerçek:
- Onu teknolojinin sanal gerçekliğinden kurtarıp, sosyal yaşama katılmalarını sağlayacak ortamlar oluşturulmalı,
- İyi bir iletişim kuran ebeveyn, en güzel örnek olacaktır onun için. Kendi sosyal becerilerimizi geliştirmek aslında onun sosyal becerilerini geliştirmenin bir yoludur aslında,
- Sosyal etkileşimin sağlıklı bir şekilde ilerleyebilmesi için oluşturulan ortamlarda çocuğun ilgi ve istekleri dikkate alınmalıdır. Aksi halde bu çabalar tam tersi etki yaratabilir.
