11.Sınıf Coğrafya Ölçme Değerlendirme Sayfa 46
Aşağıdaki soruları cevaplandırınız.
SORU-1- Çin’de nasıl bir nüfus politikası uygulanmaktadır?
Nüfusu önceleri bir güç olarak görmektelerdi.1953 yılında nüfusu 583 milyon olduğunu gördü. Nüfus artış hızı planlanandan daha yüksek çıktığı için resmen ilan edilmeyen tek çocuk siyaseti izlenmeye başlanmıştır.Çin’de bu politika şehirlerde sıkı sıkıya uygulanmış ve kırsal kesimde iki kız çocuğa izin verilmiştir. Çin’de kırsal kesimde yaşayıp tek erkek çocuğu veya iki kız çocuğu olan ailelere anne, baba 60 yaşını geçtiklerin de yılda 75 dolara denk gelecek bir maaş bağlanmaktadır.Çin nüfus artış hızını azaltıcı yönde politika uygulamaktadır.
SORU-2- Nüfus değişiminde rol oynayan faktörler nelerdir?
Doğumlar,Ölümler(Savaşlar,salgın hastalıklar,doğal afetler),Göçler,Sınırların değişmesi
SORU-3- Bir ülkede genç nüfusun artması sizce avantaj mıdır? Açıklayınız.
Genç nüfus bir ülke için avantajdır ancak ülkenin ekonomik yapısı bu nüfusu kaldırabilecek yapıda ise.Ülkenin öz kaynakları ülke nüfusunun ihtiyaçlarına cevap verebiliyorsa genç nüfus yatırımları destekleyen üretken rekabeti arttıran bir rol oynar.Aksi takdirde bir ülke için çeşitli ekonomik ve sosyal sorunlara yol açar.
SORU-4- Roma şehrine tarihsel süreç içinde önem kazandıran özellikler nelerdir?
Roma; Siyasi ,dini ve kültürel anlamda çok gelişen bir kenttir. Roma, dünya tarihindeki belirleyici rolünü asırlar boyu sürdürdüğünden olsa gerek “Dünyanın başkenti” unvanına layık görülmüştür. Roma İmparatorluğu’nun başkenti idi.Bundan dolayı yalnızca imparatorluğun sınırları içerisinde kalan yerleri değil dünyanın büyük kesimini siyasi ve dinî olarak etkisi altına almıştır. 1870′ te Birleşik İtalya’nın başkenti olmuştur.Siyasi, dinî ve kültürel odak noktası olarak çok hızlı bir büyüme sürecine girmiştir.Roma, Katoliklerin dinî merkezi olan Vatikan’ı içine aldığından çift başkent rolüne de sahiptir. Vatikan bağımsız bir bütünlük hâlinde işlev görmektedir ve küresel etkisi İtalya’dan çok daha büyüktür.
SORU-5- Nüfus politikalarının olumlu ve olumsuz yönleri nelerdir?
v Olumlu Sonuçları
v Kişi başına düşen gelirin artması
v Eğitim ve sağlık hizmetlerinin gelişmesi
v İşsizliğin azalması
v Köyden kente göçün azalması
v Sosyal sorunların azalması
v Tasarrufların artması
v Tüketimin azalması
v Devletin giderlerinin azalması
v Ülke kalkınmasına daha fazla kaynak ayrılabilmesi
Olumsuz Sonuçları
v Cinsiyet dengesizliği
v Yaşlı nüfus oranının artması(Bağımlı nüfus oranının artması)
v Genç ve eğitilebilir nüfus oranının azalması
v Aktif(çalışan ve çalışabilecek) nüfus oranının azalması
v Ülkenin savunma gücünün azalması
v Sosyal güvenlik sisteminde sorunları ortaya çıkması
SORU-6- New York şehrinin dünya çapında öneme sahip olmasında hangi özellikleri etkili
olmuştur?
New York’un caddelerinden biri olan Wall Street, dünyanın bir numaralı finans merkezi olması, dünyanın en kalabalık yerleşim bölgelerinden biri olması, ticaret ve sanayinin olduğu kadar eğitim ve kültür faaliyetlerinin de yoğunlaştığı bir yerleşim merkezi olmasıdır.
ABD’nin eski başkenti olması, ABD’nin ve dünyanın önemli şirketlerinin merkezleri, sivil toplum örgütleri, ulusal ve uluslararası etkili medya kuruluşları burada toplanması,
SORU-7- Bir ülkede çalışma çağı dışındaki nüfusun artmasının olumsuz yansımalarını
belirleyiniz.
Çalışan nüfus azalır, bağımlı nüfus artar, sosyal güvenlik sistemi çökme noktasına gelir,devletin vergi gelirleri azalır, Tasarruflar azalır,Kişi başına düşen gelir azalır,Eğitim ve sağlık hizmetleri yetmez,Sosyal sorunlar artar,Üretim azalır, Devletin giderleri artar,Ülke kalkınmasına daha az kaynak ayrılabilir,Dengesiz beslenme sorunu ortaya çıkar,İç ve dış göçler artar.
SORU-8- Bir ülkede nüfus artış hızının sürekli azalması hangi olumsuzluklara neden
olur?
Tasarruflar azalır,Kişi başına düşen gelir azalır,üretimin azalması, devletin yatırım giderlerinin artmasına yol açar.Ülke nüfusu dinamik yapısını kaybeder buda yatırımlar için olumsuz sonuçlar doğurur.
Yaşlı nüfus oranının artması(Bağımlı nüfus oranının artması), Genç ve eğitilebilir nüfus oranının azalması,Aktif(çalışan ve çalışabilecek) nüfus oranının azalması, Ülkenin savunma gücünün azalması,Sosyal güvenlik sisteminde sorunların ortaya çıkması, devletin vergi gelirleri azalır,
SORU-9- Dünyanın en büyük şehirleri nerelerde kurulmuştur? Bunda hangi özellikler
etkili olmuştur?
Özellikle Kuzey Yarımkürede ve Orta Kuşakta (300-600) kurulmuştur.Sanayi,ticaret
ve ulaşımın geliştiği alanlarda büyük şehirler kurulmuştur.Sanayi Devriminden sonraki dönemlerde sanayileşen yerlerde çok büyük şehirler ortaya çıkmıştır.Özellikle ticaret,sanayi,liman ve siyasi fonksiyonlar etkili olmuştur.
SORU-10- Ölüm oranı, nüfus patlaması, nüfus planlaması, nüfus politikası, aktif nüfus,
demografik şişme kavramalarını açıklayınız.
Ölüm Oranı: Genel olarak, genelde yıllık hesaplanan, her 1000 kişi başına
ölümlerin sayısının oranıdır.
Nüfus Patlaması: Bir ülkede ölüm oranlarının düşmesi, doğumların artması ve şehrin özelliklerinden dolayı yoğun göçlerle nüfusun büyük hızla çoğalmasıdır.
Nüfus Planlaması:Ülke öz kaynakları doğrultusunda ülkelerin uygulamış oldukları nüfusu kontrol altında tutmaya yönelik politikalara denir.
Nüfus Politikası:Nüfus artış hızını azaltmak ya da arttırmak veya nüfusun
niteliklerini arttırmak için devletler tarafından yapılan çalışmaların tümüne
nüfus politikası denir.
Aktif nüfus: 15- 64 yaş arasındaki nüfusa çalışma çağındaki nüfus
denilmektedir.Çalışanlar ve iş arayanlar bu nüfus içinde yer alır.
Demografik Şişme: Kentlerin sanayi, ekonomik, kültürel özelliklerini
gerçekleştirmeden, aşırı nüfuslanarak büyümesidir.Şanlı Urfa ve Diyarbakır’ın
terör nedeniyle göç edenlerce nüfusunun artması
SORU-11- Japonya’da nüfus artışını teşvik eden nüfus politikaları uygulansa da nüfus
artışı istenen düzeyde değildir. Bunun nedenlerini açıklayınız.
Japonya’nın gelişmiş bir ülke olmasıdır.Gelişmiş ülkelerde doğum oranları ve nüfus artış hızı düşüktür.doğum oranlarının düşük olmasının nedenleri: sanayileşme ve
kentleşme,kadının çalışma hayatındaki yerini alması,eğitim düzeyinin artması,refah düzeyinin artması,doğum kontrolü ve evliliklerin geç yaşlarda yapılmasıdır.
SORU-12- Aşağıdaki piramitte Japonya’nın 1955- 2015(tahminî)yılları arasındaki nüfus
değişimi gösterilmiştir.Bu değişimin gerçekleşmesi için Japonya nasıl bir nüfus
politikası uygulamış olabilir?
Özellikle 1950 yılından sonra nüfus artış hızını azaltıcı bir politika uygulamıştır.1980 -1990 yılına kadar
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle doldurunuz.
SORU-1-Şehirsel fonksiyonlar sanayi, ulaşım ,ticaret, ,liman, kültür, turizm ve
eğitimdir.
SORU-2-Şehir sınıflandırılmalarında etkili olan faktörler fonksiyonel özellikleri
Nüfusu ve etki alanlarının genişliğidir.
SORU-3-Bir şehir çok büyük alanları etkisi altına alıyorsa etki alanı küresel
çaptadır.
SORU-4-Amsterdam’ın etki alanının küresel çapta olmasını sağlayan
fonksiyonu Önemli bir liman özelliği göstermesidir.
SORU-5-Nairobi,Bakü,Diyarbakır şehirleri bölgesel çapta etki alanına sahip iken,Roma,Mekke,Londra gibi şehirlerin etki alanları küresel çaptadır.
SORU-6-New York’un küresel çapta etki alanı oluşturmasında Finans merkezi olması, ticari, siyasi ve ekonomik fonksiyonel özellikleri etkili olmuştur.
SORU-7-Bir şehrin bölgesel veya küresel etkiye sahip olmasında o şehrin
nüfusu ve fonksiyonel özellikleri etkilidir.
Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplandırınız.
SORU-1-Aşağıdaki şehirlerden hangisi iktisadi fonksiyonlarına göre şehirler
sınıflandırması içinde yer almaz?
A)Tarım B)Liman C)ulaşım D)Maden E)Askerî
SORU-2-Aşağıdaki şehirlerden hangisinin küresel etkisi en azdır?
A)Şam B)Tokyo C)Paris D)Londra E)New York
SORU-3-Aşağıdaki şehirlerden hangisi liman fonksiyonu sayesinde küresel bir etkiye
sahiptir?
A)Marsilya B)Zürih C)Milano D)Moskova E)Mekke
SORU-4-Aşağıdaki şehirlerden hangisi liman şehri değildir?
A)Amsterdam B)Marsilya C)İstanbul D)İskenderiye E)Varşova
SORU-5-Nüfus özellikleri dikkate alındığında aşağıdaki ülkelerin hangisinin
nüfusunu artırıcı politika izlemesi daha uygundur?
A)Almanya B)Çin C)Hindistan D)Türkiye E)Endonezya
SORU-6-Aşağıdaki şehirlerden hangisi etkileri bakımından küresel bir güce sahiptir?
A)Manila B)Mekke C)La Paz D)Lizbon E)Mogadişu
SORU-7-Herhangi bir yerleşmenin merkez hâline gelmesi ve etki alanını
genişletmesinde aşağıdakilerden hangisinin etkisi en azdır?
A)Tarım B)Ulaşım C)Ticaret D)Nüfus E)Endüstri
SORU-8-New York’un bir dünya şehri olmasında aşağıdaki fonksiyonel
özelliklerinden hangisi daha etkilidir?
A)Ulaşım B)Ticaret C)Tarım D)Maden E)Sanayi
SORU-9-Nüfus artış hızının fazla olduğu ülkelerde genç nüfusa yapılan
yatırımlar artmakta, buna bağlı olarak kalkınma hızı yavaşlamaktadır.
Buna göre aşağıdaki ülkelerin hangisinde kalkınma süresinin en uzun olması beklenir?
A)Bulgaristan B)Fransa C)Finlandiya D)Afganistan E)Kanada
SORU-10-Bir ülkede nüfus artış hızının azalması sonucunda aşağıdakilerden
hangisinin meydana gelmesi beklenemez?
A)İşsizlik oranının azalması
B)İç ve dış göçlerin artması
C)Kalkınma hızının artması
D)Genç nüfus oranının azalması
E)Doğal kaynakların tüketiminin azalması
SORU-11-Aşağıdakilerden hangisi nüfus artış hızını azaltan faktörlerden biri
değildir?
A)Kadınların çalışma hayatına daha fazla girmesi
B)Aile planlaması
C)Savaşların artması
D)Bebek ölüm oranlarının artması
E)Sağlık hizmetlerinin yaygınlaşması
SORU-12-Nüfus artış hızının düşürülmesi için aşağıdaki önlemlerden hangisi daha etkili ve kalıcıdır?
A)Az çocuklu ailelere vergi muafiyeti
B)Çok sayıda hastane ve okul yapılması
C)Doğum kontrolünün yaygınlaştırılması
D)Küçük yaşta evliliklerin teşvik edilmesi
E)İç göçlerin teşvik edilmesi
SORU-13-Aşağıdaki şehirlerden hangisinin etki alanı farklı bir nedene bağlıdır?
A)Marsilya B)Amsterdam C)İstanbul D)Rotterdam E)Paris
SORU-14-Nüfus artış hızının artması aşağıdaki ülkelerden hangisinde bir sorun
oluşturmaz?
A)Hindistan B)Fransa C)Pakistan D)Mısır E)Çin
