TANIM
Aynı anne ve babadan doğanlara kardeş denir. Kardeş, anne ve baba birlikteliğinin bir ürünü olduğu için, yakınlık, beraberlik, dostluk; kısacası huzurlu ve sorunsuz bir hayatın sürdürülebilirliği anlamına gelir. Bu bakımdan, kardeşlik kavramı bazen aynı anne ve babadan olmayı ifade derken, bazen de insanların, aynı anne ve babadan doğma gibi yakın olmasını temenni edişi ifade dene kavram olarak kullanılır. Bu yönüyle kardeşlik kavramı, birlik, beraberlik, dostluk ve iyi ilişkilerin hedeflendiği bir yaşam biçimidir.
Dostluk ve kardeşlik, hayata dair benzer bakış açıları olan insanların kurduğu arkadaşlıktır. Bir zorunluluk olmaksızın ve menfaat gözetmeksizin birbirine destek olmak, karşılıklı güvene ve saygıya dayalı yakınlıktır. Birbirine zor anlarında yardım edebilmek, vefalı, sırdaş ve gönüldaş olabilmektir.
PANOLARA ASILACAK GÜZEL SÖZLER
Kuşlar gibi uçmasını, balıklar gibi yüzmesini öğrendik; ama bu arada çok basit bir sanatı unuttuk: Kardeş olarak yaşamayı . (Martin Luther King
Evet arkadaşım! Gülmek varken, surat asmak niye? Güldürmek varken, ağlatmak niye? Güzel sözler söylemek varken, kalpleri kırmak niye?.
Hiçbiriniz kendi nefsi için istediğini (mü’min) kardeşi için de istemedikçe tam mümin olamaz. ( Buhârî, Müslim )
“Dost, onunla birlikteyken olduğun gibi görünebileceğin, ruhunun tüm gizliliklerini ona anlatabileceğin biridir. ( Jean Jacques Rousseau)
Yüz dost az, bir düşman çoktur. (Kızılderili atasözü)
Aynı dili kullananlar değil, aynı duyguları paylaşanlar daha iyi anlaşırlar.
(Mevlana)
Arkadaş , insanın kendisine verdiği hediyedir. (Stevenson)
Dost sanma şanlı vaktinde dost olanı, Dost bil gamlı vaktinde elinden tutanı
(Atasözü)
Dost içten ağlar, dıştan güler,düşman ise dıştan ağlar,içten güler
(Atasözü)
“Sevelim sevilelim/ Dünya kimseye kalmaz” (Yunus Emre)
“Yurtta sulh, cihanda sulh” ( Mustafa Kemal Atatürk)
ÖRNEK DAVRANIŞLAR
Dargınlar varsa onları barıştırmak için harekete geçmeli,
Kendi arkadaşlarımızla iyi geçinmeliyiz ve her yerde bu kardeşlik havasının oluşması için çaba göstermeliyiz.
ÖRNEK ŞAHSİYETLER
Örnek insanların hayatları ve yaptıkları araştırılıp anlatılabilir.
İ BÜLTENİ
Sevgili Velimiz Merhaba,
Sizler de Dostluk ve Kardeşliğe önem veren çocuklar yetiştirmek istiyorsanız;
– Çocuğunuza arkadaşlığın önemini anlatan yazılar ve hikayeler okuyun.
– Çocuğunuz kendine arkadaşlar edindiğinde onu destekleyin.
– Sevdiği arkadaşlarını eve davet etmesine izin verin.
– İyi bir arkadaşlık için neler yapması gerektiğini ona anlatın; arkadaşlarına saygılı olmasını, onları dikkatle dinlemesini söyleyin.
– Çocuğunuzu sosyalleşebileceği ortamlara yazdırın. Bunlar spor faaliyetleri, müzik toplulukları, öğrenci kulüpleri, veya izci grupları olabilir.
– Çocuğunuza dostluk ve arkadaşlığın arasındaki farkı anlatın.
– Arkadaşlarını küçümsemeyin, yargılamayın. Bu durum çocuğunuzu incitir.
– Ailesi ve arkadaşları arasında seçim yapmasını istemeyin.
– Yanlış arkadaş seçimlerinde çocuğunuzu arkadaşından koparmaya çalışmayın. Bunun yerine arkadaşındaki yanlış olan davranışı nasıl düzeltebileceğiniz konusunda çocuğunuzla fikir alış verişinde bulunun.
– Çocuğunuzun arkadaşları ile yaşadığı sorunları büyütmeyin. Sorunu arkadaşı ile birlikte kendisinin çözmesi gerektiği konusunda teşvik edici olun.
– Çocuğunuzun duygu ve düşüncelerini anlatmasına imkan tanıyın. Onun da başkalarını dinlemeyi bu şekilde öğreneceğini unutmayın.
– Arkadaşlarının sorunlarına karşı duyarlı olmasını söyleyin.
– Çocuğunuza güvenin. Güvenilir insan olmanın kıymetini sizinle öğrenecektir.
– Arkadaşlarına saygılı olması gerektiğini de ona saygı duyarak sizler öğreteceksiniz. Unutmayın; arkadaşlarına, onların farklılıklarına, değerlerine ve özelliklerine saygı duyması onu iyi bir DOST yapacaktır.
YARIŞMA
Şiir, kompozisyon, afiş ve resim yarışmaları düzenlenebilir.
ETKİNLİK
Sevelim sevilelim
Dünya kimseye kalmaz
Yunus Emre
UYGULAMA: Yukarıdaki söz üzerine birkaç dakika konuşulur. Öğrencilerin kompozisyon kurallarına uygun olarak bir yazı yazmaları istenir. Gerekirse ev ödevi olarak verilebilir.
DEĞERLENDİRME: Yazma çalışmaları gönüllü öğrencilere okutulur.
KISA KISA
İnsan olmanın en büyük özelliği ve insanın en önemli görevi, karşısındaki insana iyi davranmak, hatalarından dolayı affedici olmak, hoşgörülü davranmak ve bütün insanlığın huzuru ve mutluluğu için çalışmaktır.
Türklerin kurdukları devletlerin temeline bakıldığında devlet içinde kesinlikle insanın insanı sömürmesi gibi bir yanlışlık görülmez. Aksine dünya ülkelerinin birçoğu daha düne kadar, hatta bugün bile başka milletleri sömürge olarak kullandıklarını görüyoruz.
Türk milleti, Sevelim sevilelim/ Dünya kimseye kalmaz diyen Yunus Emre’nin yolunda yürümüştür yüzyıllar boyunca.
Atatürk de, Yurtta sulh, cihanda sulh diyerek insanlar arasındaki kardeşliğin barış temeline dayandırılmasını tavsiye etmiştir.
İşte bu gerçekten yola çıkarak, 28 Nisan ve 4 Mayıs tarihleri arası “Kardeşlik Haftası” olarak ilan edilmiştir.
Kardeşlik Haftası dolayısıyla dargınlar varsa onları barıştırmak için harekete geçmeli,kendi arkadaşlarımızla iyi geçinmeliyiz ve her yerde bu kardeşlik havasının oluşması için çaba göstermeliyiz.
ŞİİR
SEVGİ KARDEŞLİK ŞİİRİ Bütün insanlığa huzur getiren Birisi sevgidir biri kardeşlik Savaşı kavgayı kini bitiren Birisi sevgidir biri kardeşlik Gûş verelim ataların sözüne Sevgi bir nimettir sevgi mayadır İnsana insanca değerler biçen Mal yalan mülk yalan bu dünya yalan Bakmaz mısın aşkla yanan bu cana Yaratan yaratmış yapmış imarı Gelin yaşayalım hoşgörü ile Erdemli insanın varıp erdiği |
Sait Küçük
Kardeşlik Yara Almasın
Yüce halkım kalk ayağa
Meydan zalime kalmasın
Böyle günde birlik olun
Kardeşlik yara almasın
Hep kardeşiz hep vatandaş
Bir olalım bacı kardaş
Cehaletle edek savaş
Kardeşlik yara almasın
Kan tahlili yapmayalım
Sağa sola sapmayalım
Sıkı tutun kopmayalım
Kardeşlik yara almasın
Güner Kaymak
KARDEŞLİK
Soframızdaki yemeği paylaşmak
Okul yolunda beraber koşmak
Askerde aynı safta savaşmak
Bu yaşamın adı kardeşliktir, kardeşlik
Güler iken, ağladı diye ağlamak
Derdini derdin bilip çağlamak
Merhem olup, yaraları dağlamak
Bu ilacın adı kardeşliktir, kardeşlik
Onun yok, benim var diye üzülmek
Ne yapabilirim diye çözülmek
Varlıkta değil de yoklukta bilmek
Bu çözümün adı kardeşliktir, kardeşlik
Gül kardeşine gülleri sunmak
Oturup onunla yarenlik yapmak
Elini tutup, göz göze bakmak
Bu güzelliğin adı kardeşliktir, kardeşlik
Kardeş kardeşin yürek bağıdır
Aynı damarda akan kanıdır
Acı da sevinç de, dayanacak dağıdır
Bu insanlığın adı kardeşliktir, kardeşlik
Sünbül Bulgu
KISSADAN HİSSE
Kardeşlik ve Şefkat
Pir Ali Aksarayi, ilme aşık bir kişi.
Okuyup okutmaktı, en sevdiği tek işi.
Bir gün, sevdikleriyle başlayarak sohbete,
Şöyle bir hadiseyi nakletti cemaate:
(Halil) ile (İbrahim) adında, çok önceden,
İki kardeş yaşarmış, birbirini çok seven.
Büyük olanı Halil, küçüğü İbrahim’miş.
Halil evli, çocuklu, İbrahim bekar imiş.
Ortak bir tarlaları varmış ki hem onların,
Geçinip giderlermiş geliriyle tarlanın.
Ve her sene sonunda, ne kadar çıksa buğday,
Hemen eşit olarak, ederlermiş iki pay
Bir yıl, ekinlerini biçip harman yapmışlar.
Buğdayları savurup, ikiye ayırmışlar.
Büyük olan demiş ki: (Ey kardeşim İbrahim!
Ben gidip çuvalları, ambardan getireyim.
Ben gelinceye kadar, sen bekle az bir zaman.
Gelmesin buğdaylara herhangi zarar, ziyan.)
Halil eve gidince, düşünmüş ki İbrahim:
(Ben bekar bir kişiyim, evlidir fakat abim.
Daha çok buğday lazım elbet onun evine.
Benimkinden bir miktar, atayım onunkine.)
O, abisi hakkında bunları düşünerek,
Payından, onunkine aktarmış üç beş kürek.
Halil, çuval elinde çıkagelmiş o ara.
Demiş: (Haydi doldur da, götürüver anbara.)
İbrahim (Peki) deyip, kendine ait olan,
Buğdaydan yüklenerek, anbara olmuş revan.
İbrahim ayrılıp da, gider gitmez anbara,
Şu şekilde düşünmüş, abisi de o ara:
(Çok şükür ben evliyim, kurulu düzenim var.
Lakin küçük kardeşim İbrahim henüz bekar.
O, daha çalışıp da, para biriktirecek.
Ve maddi sıkıntıyla, ev kurup evlenecek.
Benim böyle derdim yok, hazır evim ve eşim.
Buğdaya, benden fazla, muhtaçtır bu kardeşim.)
Kardeşinin hakkında, o böyle düşünerek,
Payından, onunkine aktarmış bir kaç kürek.
Buğdayı yüklenip de, ayrıldığında biri,
Ona, kendi payından, aktarırmış diğeri.
Onların bu halleri, o gün akşama kadar,
Birbirinden habersiz, sürüp gitmiş bu karar.
Nihayet bakmışlar ki karanlık bastığında,
Hiç azalma olmamış buğday yığınlarında.
Onlar, birbirlerine, böyle güzel hareket,
Edince, vermiş Allah onlara bir bereket.
Günlerce taşımışlar, bitmemiş buğdayları.
Dolup taşmış buğdayla, evleri, ambarları.
İşte, (Halil İbrahim bereketi) denilen,
Hadise, bu şekilde vaki olmuş eskiden.
Hakiki muhabbet
Birbirine kırılan iki arkadaştan biri, uzun bir aradan sonra diğerinin kapısını çalar. — Kim o? diye seslenir içerideki.
— BEN’İM, der kapıyı çalan.
— Burada ikimize birlikte yer yok, diye cevap verir öbürü. Aradan uzunca bir zaman geçer. Yeni bir umutla tekrar çalar sevdiği arkadaşının kapısını.
— Kim o? diye sorar yine içerideki.
— SEN’İM, der bu defa ve kapı ardına kadar açılır.
Hz. Mevlâna da: “Birisinin kalbinde taht kurmak, sevgisini kazanmak istiyorsanız, öylesine sevmelisiniz ki, benliğinizi bırakıp adeta o olmalısınız” diye anlatır hakiki muhabbeti. Evet! Uzun yaşamanın sırrı gönüllerde yaşamaktır. Bu işin ancak maddî imkân, para-pul, mal-mülk ile olacağını söyleyenlere şunu hatırlatmak gerekir: Gönüllerde yaşayanların pek çoğu zengin değildi. Ama dikkat edilirse, dünyaya sığmayan kralların isimleri bile unutulmuş; onlar ise hâlâ yaşıyorlar.
Mevlânâ Hazretleri, müritleriyle birlikte bir gün yolda giderken birkaç köpeğin sarmaş dolaş uyuduklarını görürler. O esnada müritlerinden biri, bu güzelliğe gıpta eder ve şöyle der:
“Ne güzel bir kardeşlik örneği, keşke bütün insanlar bundan ibret alsa.” Mevlânâ Hazretleri tebessüm buyurarak şöyle karşılık verir: “Aralarına bir kemik atıver de o zaman gör kardeşliklerini.”
Vücut uzuvları bir gün kendi aralarında toplantı yaptılar. Hepsi mide için çalıştıklarından şikayetçiydiler. Halbuki, mide hiçbir şey yapmıyordu ve onlar olmadan da hiçbir şey yapamazdı. Oldukça sinirliydiler. Toplantının sonunda organlar artık midenin isteklerini yerine getirmemeye karar verdiler. Öyle ya, mide için çalışamazlardı.
Göz, ben bundan sonra seçmeyeceğim, diyor; eller, tutmayacağını; ağız, gıdaları kabul etmeyeceğini söylüyor; dişler, çiğnemekten vazgeçtiğini haykırıyor; ayak, mide için adım atmama kararını ifade ediyordu.
Dediklerini yaptı, mideyi boş bıraktılar. Fakat aradan çok geçmemişti ki, gözler bulanmaya, eller titremeye, ağız kurumaya, dişler çürümeye, ayaklar takatsiz kalmaya başladı. Görünen o ki, mide onlarsız hayatını sürdüremese de, onlarda midesiz yaşayamayacaktı.
Bir vücudu meydana getiren bütün uzuvların bir biri için çalıştığını ve böyle birliktelik olmadan yaşayabilmenin mümkün olmadığını anladılar. Demek ki, herkes birbiri için çalışıyordu ve her uzvun eksikliği hissedilecekti.
Milletler ve hatta insanlık, bir tek vücut gibidir. İnsanlar ve kurumlar o vücudun uzuvlarıdır. O vücudun sıhhati, gelişip ilerlemesi herkesin üzerine düşeni yapması ile mümkündür. Yoksa huzursuzluk, kokuşma, çürüme, anarşi ve gerileme başlar. Hiç kimse halinden memnun olmaz, hiç kimse tek başına hakiki saadeti yakalayamaz.
DÜŞÜNELİM-KONUŞALIM-TARTIŞALIM
Hepimiz bir toplum içinde yaşıyoruz, birbirimize saygı ve sevgi çerçevesinde yaklaşırsak kardeşlik tohumları filizlenir. Ve dünya daha bir güzel olur.