İngilizcede soru sormak için iki farklı yöntem var.
1. Yöntem : Soru kelimesi kullanarak İngilizcede soru sormak.
Bildiğiniz gibi kelimelerin çeşitleri vardır. İsim türünden, fiil türünden, zarf, edat gibi çeşitli türlere ayrılmaktadırlar. Eğer İngilizce kelime çeşitleri konusunu bilmiyorsanız zaten “soru kelimesi” tanımı da net bir şekilde anlayamazsınız.
Bu nedenle, eğer kelime çeşitleri konusunu bilmiyorsanız, daha önce yazmış olduğum İngilizce kelime türleri konusuna bakmanızı öneririm.
Soru kelimesi nedir?
Soru sormamıza olanak sağlayan kelimelere, “soru kelimesi” denir. Gündelik hayatta oldukça fazla soru kelimesi kullanırız. Bu kelimeler sayesinde soru cümleleri kurarız.
Bu kelimelerden bazıları aşağıdadır.
Who? (Kim?)
When? (Ne zaman?)
Where? (Nerede?)
How? (Nasıl?)
Which? (Hangi?)
Bu, yukarıda sıralandırmış olduğum soru kelimeleri, en çok kullanılan soru kelimelerinden birkaç tanesidir.
Tıpkı Türkçede yaptığımız gibi, İngilizcede de bu kelimeleri kullanarak soru sorabiliriz. Peki bunu nasıl yapabiliriz?
İngilizcede soru sormak özellikle de öğelerin dizilişi aşamasında kafa karışıklığına sebebiyet vermektedir. Bazı arkadaşlar “hangi öğe nereye gelecek?” karmaşası yaşıyorlar.
Şunu açık ve net bir şekilde söylemek isterim ki, İngilizce öğrenmek aşamasında hemen herkes bu karmaşayı yaşıyor ama zamanla, pratik yaptıkça bu sorunu aşmış oluyorsunuz.
Şimdi… Konumuza dönecek olursak; soru kelimelerini kullanarak nasıl soru sorarız?
Aslında olay çok basit. Yapmamız gereken şey, önce hangi soru kelimesi kullanacağınızı belirlemelisiniz, ardından belirlemiş olduğunuz kelime ile soru sormaya başlayacaksınız.
Mesela birisine “Ne zaman geleceksin?” şeklinde bir soru sormak istiyorsanız, bunun için “ne zaman” sorusunun İngilizce karşılığı olan “when” soru kelimesini kullanmanız gerekir.
Dolayısıyla cümleye “when” kelimesi ile başlarız. Bu soru kelimesinin hemen ardından yardımcı fiili şaaak diye yerleştiririz.
Örnek;
When will you come?
(Ne zaman geleceksin?)
Yukarıdaki örnek cümleye bakınız. “when” soru kelimesinden hemen sonra “will” gelecek zaman yardımcı fiilinin kullanılmış olduğunu görmekteyiz.
Tabii şöyle de bir şey var… Soruyu hangi zaman dilimine göre sorduğunuza göre, soru kelimesinden sonra kullanacağınız yardımcı fiil de farklılık gösterecektir.
Mesela yukarıdaki soru gelecek zaman dilimine göre sorulmuş bir sorudur ancak biz bu soruyu şimdiki zamana göre sorarsak, bu seferde şimdiki zaman diliminde kullanmış olduğumuz “to be” yardımcı fiilini kullanmamız gerekir.
Aynı soruyu şimdiki zaman diliminde soralım;
When are you coming?
(Ne zaman geliyorsun?)
Yukarıdaki örnek cümleye bakalım. Bu defa “when” soru kelimesinden sonra “will” değil, “are” (yani to be yardımcı fiili) gelmiştir. Çünkü bu soru Present Continuous Tense (ya da diğer adı ile Present Progressive Tense) zaman diliminde sorulmuştur ve bu zaman diliminde “to be” yardımcı fiili kullanılır.
Şimdi bana şu soruyu sorabilirsiniz. Soru kelimesinden sonra mutlaka bir yardımcı fiil yazılması gerekiyor mu yani şart mı diye sorabilirsiniz. Bu sorunun cevabı “evet”.
Bu durumu şöyle izah edebilirim; mesela geniş zamanda bir cümle kurarken yardım fiil kullanıyor muyuz? Cevap “hayır”.
O halde geniş zamanda İngilizcede soru sormak için de herhangi bir yardımcı fiil kullanmamız da gerekmez diye düşünebiliriz ancak geniş zamanda soru sormak için “to do” yardımcı fiilini kullanmamız gerekir.
Sonuç olarak; hangi zaman diliminde soru soracaksanız, o zaman diliminde kullanılan yardımcı fiili, soru kelimesinden hemen sonra kullanmanız gerekir.
Şimdi… Yukarıda hem gelecek hem de şimdiki zaman dilimleri için yazmış olduğum örnek cümleyi bu defa geniş zaman dilimine göre yazalım.
When do you come?
(Ne zaman gelirsin?)
When do you want?
(Ne zaman istersin?)
When do you drink?
(Ne zaman içersin?)
Şimdi diğer soru kelimelerini de kullanarak birkaç örnek soru daha soralım.
Who are you?
(Sen kimsin?)
Who did this?
(Bunu kim yaptı?)
Who wants to know?
(Kim bilmek ister?)
Bu cümleye dikkat edin. “to want” fiili, sonuna -s eki almıştır. Bunun nedeni “who” soru kelimesinin 3. tekil şahıs olarak kabul edilmesinden dolayıdır.
What is this?
(Bu nedir?)
How are you?
(Nasılsın?)
Bu basit soru örneklerinden sonra biraz daha uzun bir soru soralım…
What do you do if someone confesses their love to you?
(Birisi sana aşkını itiraf ederse ne yaparsın?)
Yukarıdaki sorunun iki cümlecikten oluştuğunu görüyorsunuz. “… if …” ifadesinden sonraki kısım ikinci cümle, koşul cümlesi ya da yan cümlecik olarak tanımlayabiliriz.
Sonuç olarak bu örnek cümlenin “geniş zaman” diliminde olduğunu ve bundan dolayı da “to do” fiilinin yardımcı fiil olarak, “what” (ne) soru kelimesinden hemen sonra kullanılmış olduğunu görmekteyiz.
2. Yöntem : Yardımcı fiil kullanarak İngilizcede soru sormak
to do, to be, can gibi yardımcı fiilleri kullanarak İngilizcede soru sormak mümkün.
Bu yardımcı fiilleri kullanarak soruya başlayabilirsiniz ya da soru kelimeleri ile birlikte bu yardımcı fiilleri kullanarak da soru sorabilirsiniz, size kalmış.
Yardımcı fiil kullanarak soru sormak;
Can you help me?
(Bana yardım edebilir misin?)
Can you open the door?
(Kapıyı açabilir misin?)
Yukarıdaki örnek cümleye bakalım. Bu örnek cümle, “can” yardımcı fiilinin kullanımı ile kurulmuştur.
Yardımcı fiil kullanarak İngilizcede soru sormak için cümleye direkt yardımcı fiil ile başlıyoruz. Bu nedenden dolayı örnek cümle “can” ile başlamıştır.
Do you want?
(İster misin?)
Yukarıdaki cümlede de “to do” yardımcı fiili kullanılmıştır. Hem bu cümlede hem de bir önceki cümlede fark ederseniz yardımcı fiilden hemen sonra şahıs zamiri kullanılmıştır.
Do I want?
(İster miyim?)
Does she want?
(O ister mi?)
Yukarıdaki örnek cümleler “fiil cümleleri” ve bu yüzden dolayı da “to do” yardımcı fiili kullanılarak bu soru cümleleri kurulmuştur.
Eğer isim cümleleri kuracak olsaydık, “to be” yardımcı fiilini kullanırdık.
Örnekler;
Are you female?
(Bayan mısın?)
Is she beautiful?
(O güzel mi?)
Is it possible?
(mümkün mü?)
Is this possible?
(bu mümkün mü?)
Is this computer fast?
(bu bilgisayar hızlı mı?)
Ama şuna da dikkat, sırf “to be” yardımcı fiili ile bir soru cümlesi kurulmuş diye, bu durum o soru cümlesinin mutlaka isim cümlesi olduğu anlamına gelmez.
Mesela Şimdiki Zaman dilimine ait bir soru cümlesi kurmak için de, cümleye “to be” yardımcı fiili ile başlamanız gerekir.
Örnek;
Are you coming today?
(Bugün geliyor musun?)
Gördüğünüz gibi yukarıdaki cümle de, “to be” yardımcı fiili ile başlamıştır ancak cümledeki diğer öğelerden ve de “-ing” süreklilik ekinden, cümlenin şimdiki zaman diliminde kurulmuş bir soru cümlesi olduğunu anlıyoruz.
Sonuç olarak;
İngilizcede soru sormak için temel olarak iki farklı yöntem var. Ya soru kelimesi kullanarak ya da yardımcı fiil kullanarak sorunuzu sorarsınız.
Ancak şunu unutmayın. Hangi yöntem ile soru soracak olursanız olun, sorunun zamanına göre doğru yardımcı fiili kullanmaya dikkat edin.
– Soru kelimesi kullanarak soru soracaksanız, soru kelimesinden hemen sonra yardımcı fiili yerleştirmelisiniz.
– Yardımcı fiil kullanarak soru soracaksanız da, yardımcı fiilden hemen sonra özneyi yerleştirmelisiniz.
